Trong thế giới số ngày nay, chúng ta liên tục tiếp nhận vô vàn thông tin: hình ảnh, video, bài đăng mạng xã hội, email và nhiều hơn thế nữa. Làm thế nào để chúng ta quản lý bộ sưu tập kỹ thuật số ngày càng phát triển này? Điều quan trọng là phải sắp xếp và bảo tồn lịch sử trực tuyến của chúng ta một cách có ý nghĩa. Đây chính là lúc các công cụ Quản lý Kiến thức Cá nhân (PKM) như Obsidian phát huy tác dụng. Obsidian không chỉ là một công cụ ghi chú mạnh mẽ mà còn có thể biến thành một bảo tàng kỹ thuật số cá nhân của riêng bạn.
Bài viết này sẽ giới thiệu các phương pháp và chiến lược để bạn sử dụng Obsidian, biến nó thành nơi lưu giữ những kỷ niệm quý giá và thông tin quan trọng. Với việc thiết lập Obsidian đúng cách, bạn chắc chắn sẽ có một cách độc đáo và hấp dẫn để khám phá cũng như suy ngẫm về hành trình cuộc sống số của mình.
Tại sao nên xây dựng một bảo tàng kỹ thuật số?
Cuộc sống số của chúng ta chứa đầy những khoảnh khắc quý giá – ảnh, video, tin nhắn và các dự án sáng tạo. Việc xây dựng một bảo tàng kỹ thuật số với Obsidian cho phép bạn bảo tồn những ký ức vô giá này, học hỏi từ quá khứ và sắp xếp lại các mảnh ghép kỹ thuật số bị phân tán.
Nhờ danh sách dài các tính năng và bộ sưu tập plugin ngày càng phát triển, Obsidian cung cấp một không gian an toàn và có tổ chức để lưu trữ những kỷ niệm này. Bạn thậm chí có thể tiến xa hơn bằng cách chia sẻ câu chuyện của mình với người khác hoặc xuất bản một trang trên web, biến nó thành một phần của di sản kỹ thuật số cá nhân.
Bắt đầu với Obsidian: Tạo Vault cho Bảo tàng của bạn
Mặc dù Obsidian có vẻ khác lạ lúc ban đầu, nhưng nó lại rất thân thiện với người dùng. Trước tiên, hãy tạo một vault (kho dữ liệu) cho bảo tàng kỹ thuật số của bạn. Dưới đây là một số tên độc đáo bạn có thể cân nhắc:
- Cung điện ký ức (The Memory Palace)
- Hộp thời gian kỹ thuật số của tôi (My Digital Time Capsule)
- Phòng kỳ quan kỹ thuật số (The Digital Wunderkammer)
- Khu vườn tâm trí (The Mind Garden)
- Dải ngân hà của tôi (My Galaxy) và nhiều tên khác!
Hãy cùng tạo một vault trên bộ nhớ cục bộ hoặc đám mây (để đồng bộ hóa giữa các thiết bị).
- Khởi chạy Obsidian. Ứng dụng sẽ mở vault hiện có của bạn (nếu có).
- Chọn vault của bạn ở cuối màn hình và nhấp vào Manage vaults.
Giao diện quản lý các vault trong ứng dụng ghi chú Obsidian - Nhấp vào Create.
Nút "Create" để tạo vault mới trong Obsidian - Đặt tên độc đáo cho vault và nhấp vào Browse để chọn vị trí lưu trữ trên Finder (macOS) hoặc File Explorer (Windows).
Hộp thoại chọn vị trí lưu trữ cho vault Obsidian mới
Thu thập các “hiện vật” kỹ thuật số
Đây là lúc bạn cần suy nghĩ về loại dữ liệu mình muốn lưu giữ. Dưới đây là một số nguồn phổ biến:
- Mạng xã hội: Facebook, X (Twitter), LinkedIn, Instagram, v.v.
- Ảnh và video: Các khoảnh khắc đáng nhớ từ điện thoại, máy ảnh.
- Email: Các chuỗi email quan trọng, bản tin và thư từ.
- Ứng dụng nhắn tin: WhatsApp, Telegram, v.v.
- Tài liệu trực tuyến, trang web: Các bài viết, nghiên cứu, blog cá nhân, cùng với bản quét các nhật ký và thư cũ.
Bây giờ, bạn có thể phát triển một chiến lược thu thập để tổ chức tất cả các loại dữ liệu vào các thư mục và thư mục con cụ thể.
- Mở Obsidian và nhấp vào biểu tượng New folder ở trên cùng.
- Nhấp chuột phải vào đó và chọn New folder để tạo các thư mục con.
- Soạn ghi chú mới và bắt đầu thêm hình ảnh, email và dữ liệu từ các nguồn khác nhau. Obsidian sử dụng trình soạn thảo Markdown, đơn giản và dễ sử dụng.
Cấu trúc thư mục và ghi chú trong giao diện Obsidian
Bạn nên tuân thủ một quy ước đặt tên rõ ràng cho các tệp (ví dụ: “Năm_Tháng_Mô_tả”). Điều này sẽ giúp bạn dễ dàng tìm và sắp xếp chúng sau này. Ngoài ra, bạn không nhất thiết phải lưu mọi thứ. Hãy tập trung vào loại dữ liệu có ý nghĩa nhất hoặc kể những câu chuyện hấp dẫn. Việc chọn lọc dữ liệu sẽ giúp bảo tàng kỹ thuật số với Obsidian của bạn trở nên tinh gọn và giá trị hơn.
Sắp xếp ghi chú và tạo kết nối ý nghĩa
Sau khi tạo các thư mục và thư mục con, hãy sử dụng thẻ (tags) và liên kết (links) để tạo các kết nối có ý nghĩa. Bạn có thể sử dụng các thẻ như #sinhnhật, #đámcưới, #tốtnghiệp, #paris, #quêhương, #giađình, #bạnbè, #hạnhphúc, #hyvọng, #viếtlách, #nhiếpảnh, #âmnhạc, v.v.
Ví dụ về việc sử dụng thẻ (tags) trong các ghi chú Obsidian
Sau khi sử dụng các thẻ cần thiết, bạn có thể tìm kiếm chúng bằng cách sử dụng menu trên cùng. Người dùng Evernote hiện tại sẽ cảm thấy quen thuộc với hệ thống tổ chức dựa trên thẻ này. Tuy nhiên, tính năng yêu thích của tôi trong Obsidian là khả năng tạo một mạng lưới kết nối trong các vault.
- Mở một vault Obsidian và tạo một ghi chú mới.
- Gõ
[[tên ghi chú]]và chọn một ghi chú có liên quan từ menu gợi ý.
Cách tạo liên kết nội bộ giữa các ghi chú trong Obsidian - Bạn có thể liên kết các ghi chú với nhau theo một chuỗi để tạo dòng thời gian của các sự kiện hoặc các ghi chú có chung chủ đề hoặc ý tưởng.
Ví dụ: Bạn có thể liên kết một bức ảnh với một mục nhật ký về ngày chụp ảnh đó, hoặc liên kết một ý tưởng dự án với các ghi chú nghiên cứu liên quan. Sau đó, bạn có thể khám phá chế độ xem Đồ thị (Graph view) để biến bảo tàng kỹ thuật số của mình thành một bản đồ tương tác. Bạn có thể khám phá những kỷ niệm và ý tưởng của mình theo một cách hoàn toàn mới.
Giao diện Graph View hiển thị mối liên hệ giữa các ghi chú trong Obsidian
Chế độ xem đồ thị chuyên dụng giúp bạn nhìn thấy bức tranh tổng thể, khám phá các kết nối và khám phá những mẫu hình ẩn mà bạn có thể không nhận thấy trước đây. Nó giống như việc bạn có một bản đồ về những ký ức của mình.
Khám phá sức mạnh của Obsidian Canvas
Obsidian Canvas cung cấp một bảng kỹ thuật số vô hạn, nơi bạn có thể kéo và thả các ghi chú, hình ảnh, PDF và các tệp khác. Bạn có thể kết nối các yếu tố này bằng các đường thẳng và mũi tên.
- Mở vault Obsidian của bạn và tạo một canvas mới từ thanh bên.
- Chèn các thẻ mới, ghi chú liên quan và phương tiện từ menu dưới cùng.
- Bạn có thể thay đổi màu thẻ và sử dụng mũi tên để liên kết với các thẻ khác.
Màn hình Obsidian Canvas với các thẻ, ghi chú và hình ảnh được kết nối
Bạn có thể tạo một dòng thời gian cuộc đời để sắp xếp các sự kiện và cột mốc quan trọng trong cuộc đời mình theo trình tự thời gian trên một canvas. Tương tự, bạn có thể tạo một biểu diễn trực quan về lịch sử gia đình mình với các liên kết đến ghi chú về từng cá nhân. Một trường hợp sử dụng khác là bản đồ du lịch, nơi bạn có thể vẽ các chuyến đi của mình trên bản đồ và kết nối chúng với ảnh, nhật ký và tài liệu du lịch. Khả năng là vô tận khi bạn xây dựng bảo tàng kỹ thuật số với Obsidian và sử dụng Canvas.
Các plugin Obsidian được đề xuất để lưu trữ kỹ thuật số
Nếu các tính năng tích hợp sẵn của Obsidian không đủ cho quy trình làm việc của bạn, hãy khám phá thư viện plugin. Có rất nhiều plugin từ các nhà phát triển bên thứ ba. Bạn có thể tắt chế độ hạn chế (restrict mode), khám phá cửa hàng plugin và tải xuống các plugin phù hợp để mở rộng chức năng vault của mình.
Ví dụ, bạn có thể tải xuống plugin Dataview để mở khóa các truy vấn nâng cao cho vault của mình, Kanban để chèn các bảng Kanban dựa trên Markdown, chế độ xem lịch và nhiều tính năng khác. Việc lựa chọn hoàn toàn tùy thuộc vào trường hợp sử dụng và sở thích vault của bạn.
Định hình lịch sử kỹ thuật số của bạn
Xây dựng một bảo tàng kỹ thuật số về cuộc đời bạn trong Obsidian không chỉ là việc sắp xếp các tệp và ghi chú; đó là việc tạo ra một kho lưu trữ hiệu quả các suy nghĩ và ký ức. Obsidian cung cấp vô số tính năng và tiện ích bổ sung để bạn hiểu sâu hơn về bản thân. Bạn còn chờ gì nữa? Hãy làm theo các mẹo trên và tạo ra một bảo tàng độc đáo phản ánh chính con người bạn.
Logo của ứng dụng ghi chú và quản lý kiến thức cá nhân Obsidian
Để khám phá thêm các khả năng của Obsidian, hãy xem thêm các bài viết về mẹo và thủ thuật để tăng cường năng suất với ứng dụng này trên website của chúng tôi.