Với vai trò là một người đam mê khám phá các tính năng mới trên máy tính và điện thoại thông minh, tôi thường xuyên đăng ký thử nghiệm các ứng dụng và dịch vụ chưa phát hành. Thích tìm hiểu sâu và báo cáo lỗi là một phần tính cách, nên việc tôi tham gia Chương trình Windows Insider là điều tất yếu. Ban đầu, tôi thực sự hào hứng với các tính năng mới chưa ra mắt, như màn hình khóa mới hay các bổ sung AI cho ứng dụng Photos. Tuy nhiên, không lâu sau đó, tôi nhận ra mình có lẽ đã mắc sai lầm. Tôi nhanh chóng truy cập Settings -> Update & Security -> Windows Insider Program và chọn Stop Insider Preview Builds (Dừng nhận các bản dựng Insider Preview).
Kinh nghiệm này đã thôi thúc tôi chia sẻ những gì mình đã trải qua. Rất nhiều người dùng Windows 11 có thể bị cám dỗ chuyển sang các bản dựng Insider để thử nghiệm những tính năng ẩn, nhưng hãy đọc tiếp để tìm hiểu tất cả các vấn đề tôi đã gặp phải. Bạn có thể sẽ thay đổi ý định sau khi biết những điều này.
Giao diện người dùng không ổn định
Lỗi và sự cố bất ngờ
Giống như bất kỳ chương trình thử nghiệm beta nào, các bản dựng Windows Insider thường xuyên bị ảnh hưởng bởi lỗi và sự cố. Mặc dù chúng vẫn có thể sử dụng được và hoạt động bình thường trong các tác vụ cơ bản, nhưng bạn có thể sẽ đối mặt với tình trạng treo, lag, giật hoặc giảm tốc độ không thường xuyên. Bản thân tôi đã từng gặp phải các vấn đề về tỷ lệ hiển thị lạ với màn hình ultrawide hoặc các lỗi khi hiển thị phương tiện trên một số bản dựng. Một số người dùng có thể cho rằng điều này là dễ hiểu, vì dù sao đi nữa, đây cũng là phiên bản beta của Windows. Tuy nhiên, việc thấy những vấn đề này xuất hiện nhiều hơn một lần mỗi ngày thực sự rất khó chịu.
Nếu tôi đang vội hoàn thành công việc, tôi không muốn bị gián đoạn bởi một lỗi ngẫu nhiên trên máy tính của mình. Vì vậy, nếu bạn sử dụng máy tính cho bất kỳ công việc nghiêm túc nào, bạn nên biết rằng có thể có những lúc công việc của bạn bị gián đoạn do máy tính đột ngột chậm lại. Thú vị thay, tôi còn từng gặp trường hợp Task Manager không phản hồi khi cố gắng kết thúc một tác vụ bị treo bằng nó.
Một màn hình máy tính hiển thị thông báo lỗi hoặc ứng dụng bị treo, minh họa sự cố trong chương trình Windows Insider.
Khởi động lại ngẫu nhiên: Mối đe dọa với công việc chưa lưu
Một lỗi khác không quá nổi bật nhưng có thể ập đến bất cứ lúc nào là việc máy tính tự khởi động lại ngẫu nhiên. Tôi đã trải qua một vài lần khởi động lại ngẫu nhiên trong quá trình sử dụng, điều này có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhiều người dùng. May mắn thay, tôi không làm gì quan trọng trên PC khi sự cố xảy ra. Lần đầu tiên, tôi đang xem một video trên YouTube, và lần khác, tôi đang nghiên cứu một bài viết trên Chrome. Cả hai lần, tôi đều có thể sử dụng tính năng khôi phục các tab đã mở trước đó trên Chrome để tiếp tục công việc.
Tuy nhiên, nếu ai đó đang làm việc trên một tài liệu, bảng tính hoặc bài thuyết trình quan trọng, khả năng mất dữ liệu là rất cao khi PC của họ tự khởi động lại. Rất nhiều ứng dụng và chương trình ngoại tuyến không có chức năng tự động lưu. Trong những trường hợp như vậy, bạn có thể mất bất kỳ tiến độ nào chưa được lưu. Vì vậy, nếu bạn đang sử dụng một bản dựng Windows Insider, tôi đặc biệt khuyến nghị bạn nên thường xuyên lưu lại tiến độ công việc, bất kể bạn đang làm gì. Đến một lúc nào đó, việc nhấn tổ hợp phím Ctrl+S sau mỗi vài giây đã trở thành phản xạ của tôi.
Màn hình máy tính xách tay hiển thị thông báo Windows đang khởi động lại để cài đặt bản cập nhật, tượng trưng cho các lần khởi động lại ngẫu nhiên trên bản dựng Insider.
Hiệu suất bị giảm: Không lý tưởng cho việc chơi game
Do tối ưu hóa còn hạn chế hoặc không có, các bản dựng Windows Insider có thể hoạt động ì ạch khi chạy các tác vụ nặng về xử lý, đòi hỏi nhiều tài nguyên. Điều tương tự cũng áp dụng cho các tác vụ đòi hỏi đồ họa cao như chơi game và dựng video. Tôi đã thử chạy Cyberpunk trên PC Windows 11 của mình, đang chạy một bản dựng Insider. Mặc dù ban đầu trò chơi chạy mượt mà, nhưng tôi có thể thấy rõ rất nhiều khung hình bị tụt sau một thời gian. Điều này có thể do hiệu suất thực tế bị ảnh hưởng hoặc phần mềm chưa được tối ưu dẫn đến các vấn đề về nhiệt độ.
Đáng chú ý, hiệu suất tốt hơn nhiều khi tôi chơi game lần tiếp theo. Điều này khiến tôi tin rằng hiệu suất không ổn định. Trải nghiệm của bạn có thể khác nhau tùy thuộc vào phiên bản bản dựng và cấu hình PC của bạn. Ngoài chơi game, tôi cũng gặp vấn đề về hiệu suất khi chỉnh sửa video. Tôi sử dụng Premiere Pro trên PC hàng ngày, vì vậy tôi biết rõ nó thường chạy như thế nào. Với bản dựng Insider, thanh thời gian (timeline) thường xuyên bị giật, điều này khiến tôi khó chịu. Mặc dù không có tác động lớn đến tốc độ render, nhưng nó vẫn là một điểm trừ.
Ảnh chụp màn hình Task Manager của Windows 11, minh họa việc theo dõi tài nguyên hệ thống có thể bị ảnh hưởng bởi hiệu suất giảm sút trong các bản dựng Insider.
Rõ ràng, các bản dựng Windows Insider không nhất thiết ảnh hưởng đến tốc độ xung nhịp hoặc hiệu suất thô của CPU của bạn. Vấn đề nằm ở việc tối ưu hóa kém, vì hệ điều hành này chỉ dành cho những người sẵn sàng tìm kiếm lỗi và báo cáo chúng.
Thiết lập máy tính để bàn với PC chơi game, màn hình, bàn phím, chuột và tai nghe, nhấn mạnh tầm quan trọng của hiệu suất ổn định khi chơi game trên Windows 11.
Khả năng mất dữ liệu: Đừng cài đặt trên máy chính
Ngoài nguy cơ mất dữ liệu do khởi động lại ngẫu nhiên, người dùng cũng cần cảnh giác khi lưu trữ các tệp quan trọng trên PC chạy bản dựng Windows Insider do khả năng xuất hiện Màn hình xanh chết chóc (BSOD) và lỗi hệ thống. Mặc dù bản thân tôi không gặp phải vấn đề này, nhưng tôi đã đọc một số câu chuyện kinh hoàng trên Reddit về việc nhiều người dùng Windows đã thức dậy và thấy PC của họ không thể khởi động được do sự cố với một bản dựng Windows Insider.
Vì hệ điều hành không ổn định, nó có thể dẫn đến các tệp hệ thống bị hỏng, gây ra các vấn đề khi khởi động vào hệ điều hành. Trong những trường hợp như vậy, lựa chọn duy nhất của bạn có thể là xóa ổ đĩa nội bộ và cài đặt lại Windows. Nếu bạn đã tạo một điểm khôi phục bằng System Restore, bạn có thể khôi phục PC của mình về trạng thái có thể sử dụng được. Tuy nhiên, nếu bạn chưa làm vậy, bạn có thể mất tất cả dữ liệu trong ổ SSD hoặc ổ cứng của mình. Vì lý do này, tôi khuyên bạn không nên lưu trữ bất kỳ tệp quan trọng nào trên PC chạy bản dựng Insider. Ngay cả khi bạn làm vậy, hãy đảm bảo bạn có bản sao lưu trên ổ đĩa ngoài.
Màn hình xanh chết chóc (BSOD) xuất hiện trên máy tính xách tay chạy Windows 11, cảnh báo về nguy cơ mất dữ liệu và lỗi hệ thống nghiêm trọng.
Hình ảnh máy tính xách tay đang khởi động với logo Windows, liên quan đến quy trình khôi phục hệ điều hành khi máy tính không thể khởi động.
Chia sẻ số liệu thống kê sử dụng với Microsoft: Đánh đổi quyền riêng tư nhỏ
Lý do chính đằng sau sự tồn tại của Chương trình Windows Insider là để người dùng thử nghiệm các bản phát hành sớm và gửi báo cáo lỗi cùng phản hồi cho Microsoft. Công ty sau đó có thể sử dụng thông tin này để sửa lỗi và cải thiện hệ điều hành. Do đó, Microsoft thu thập dữ liệu chẩn đoán từ các PC chạy bản dựng Insider. Một số người dùng có thể nhìn nhận điều này từ góc độ quyền riêng tư bị xâm phạm, vì máy tính của bạn sẽ liên tục giao tiếp với các máy chủ của Microsoft.
Mặc dù máy tính chỉ chia sẻ thông tin liên quan đến lỗi hoặc sự cố, nhật ký có thể chứa một số dữ liệu về các tác vụ bạn đã thực hiện trên PC khi sự cố xảy ra. Vì vậy, nếu bạn không muốn PC của mình tương tác với các máy chủ của Microsoft hoặc gửi bất kỳ dữ liệu nào đến nhóm phát triển Windows, tôi đặc biệt khuyên bạn không nên đăng ký tham gia Chương trình Windows Insider.
Đáng chú ý, bạn cũng có thể cần phải đóng góp tích cực để khám phá các vấn đề và cung cấp phản hồi nếu bạn muốn được đánh giá cao là một thành viên của chương trình Insider. Điều đó chắc chắn đòi hỏi một số công việc và thời gian bổ sung mà bạn có thể không sẵn lòng bỏ ra. Mặc dù vậy, không có sự bắt buộc phải tham gia cung cấp phản hồi hoặc báo cáo lỗi. Nhưng nếu bạn không làm vậy, thì mục đích tham gia chương trình Insider đã bị mất đi.
Cận cảnh màn hình máy tính hiển thị cài đặt quyền riêng tư và bảo mật trong Windows 11, nhấn mạnh việc chia sẻ dữ liệu chẩn đoán với Microsoft.
Quá nhiều bản cập nhật: Cải thiện và rủi ro tiềm ẩn
Thành thật mà nói, máy tính chính của tôi là một chiếc Mac chứ không phải máy tính Windows. Một lý do cho điều đó chính là những bản cập nhật liên tục trên Windows thường mất rất nhiều thời gian để cài đặt. Đã có những trường hợp một bản cập nhật tự động bắt đầu cài đặt và tôi bị kẹt không thể sử dụng máy tính trong 20–30 phút. Việc tham gia Chương trình Windows Insider đồng nghĩa với việc có nhiều bản cập nhật như vậy hơn, với tần suất cao hơn. Đừng hiểu sai ý tôi. Các bản cập nhật là tốt — đặc biệt là trên phần mềm beta — vì chúng sửa các lỗi hiện có. Tuy nhiên, chúng cũng giới thiệu các lỗi mới có thể gây rắc rối.
Hơn nữa, thời gian bị lãng phí do thường xuyên cài đặt các bản cập nhật này có thể trở nên khó chịu nếu bạn biết các bản cập nhật Windows thường mất bao lâu. Một tình huống khác có khả năng trở thành vấn đề là việc cài đặt cập nhật không hoàn chỉnh. PC của tôi đã từng bị mất kết nối với nguồn điện trong khi đang cập nhật (không phải trong thời gian tham gia chương trình Insider), dẫn đến tình trạng máy bị kẹt ở BIOS và không thể khởi động tiếp. Thật không may, tôi không có điểm khôi phục vào thời điểm đó (đừng giống tôi), vì vậy tôi phải cài đặt lại Windows để khắc phục. Đó là một điều rất khó chịu. Giống như tôi, nếu bạn sống ở một quốc gia như Việt Nam nơi mất điện thường xuyên, và bạn không có bộ lưu điện (UPS), bạn có thể muốn tránh xa chương trình này.
Trang Windows Update trên Windows 11, thể hiện tần suất cập nhật cao mà người dùng chương trình Insider có thể gặp phải.
Tôi thà chờ các tính năng mới được phát hành chính thức
Xem xét tất cả những khó khăn mà tôi đã đề cập ở trên, tôi nhận ra rằng tốt hơn hết là nên chờ đợi tất cả các tính năng mới trong các bản dựng Insider được chuyển đến bản phát hành Windows 11 ổn định. Những nhược điểm chắc chắn lớn hơn nhiều so với ưu điểm đối với tôi, và điều đó có thể đúng với nhiều người dùng khác. Hơn nữa, tôi đánh giá cao sự yên tâm, điều đã không còn khi chạy các bản dựng Insider. Tôi có điều kiện để sử dụng nhiều máy tính, vì vậy tôi có thể cài đặt bản dựng Insider trên một máy tính mà tôi không phụ thuộc vào để làm việc. Tuy nhiên, hầu hết mọi người chỉ có một máy tính duy nhất mà họ sử dụng hàng ngày, vì vậy tôi chắc chắn sẽ không khuyến nghị tham gia Chương trình Windows Insider.
Cảm ơn bạn đã đọc bài viết này! Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc kinh nghiệm cá nhân nào về Chương trình Windows Insider, đừng ngần ngại chia sẻ trong phần bình luận bên dưới. Chúng tôi luôn mong muốn lắng nghe và trao đổi để cộng đồng người dùng công nghệ tại camnangcongnghe.net ngày càng vững mạnh!